Các dấu hiệu cho biết khả năng bệnh ung thư tấn công
(Dân trí) - Vì ung thư có rất nhiều loại nên các triệu chứng có
thể rất khác nhau giữa từng bệnh cũng như giữa từng người. Tuy nhiên, có
thể dễ dàng xác định được khoảng 10 triệu chứng “báo động đỏ” của ung
thư cần được để ý và đi khám ngay lập tức.
1. Sút cân không rõ lý do
Bạn không làm việc hay
tập luyện vất vả hơn trước, bạn cũng không ăn kiêng và vẫn ăn nhiều như
mọi khi, vậy mà vẫn bị sụt cân đáng kể, ví dụ 4 hay 5kg trong vòng một
tháng. Sụt cân không rõ nguyên nhân theo kiểu này nhất thiết không được
coi thường. Nó có thể là dấu hiệu của ung thư, nhất là ung thư đại tràng
hoặc các bộ phận khác của đường tiêu hóa.
Bạn nên đi khám bác sỹ
và mô tả càng chi tiết càng tốt về thời gian bắt đầu bị sụt cân và đã bị
sụt mất bao nhiêu cân. Bác sĩ sẽ làm một số xét nghiệm để loại trừ bệnh
của tuyến giáp và đề nghị bạn đi chụp CT để xem xét các cơ quan bên
trong.
2. Chướng bụng
Chướng bụng là tình
trạng mà hầu như ai cũng từng mắc trong đời, do kinh nguyệt, do giữ nước
hoặc do khó tiêu. Nếu bắt đầu bị chướng bụng bất thường và không liên
quan với chu kỳ kinh nguyệt, thì cần chú ý sát sao tới những gì đang xảy
ra. Chướng bụng có đến mức không thể mặc vừa quần áo? Có xảy ra đột
ngột và hiện giờ diễn ra thường xuyên đã vài tuần? Có đi kèm với đau
hoặc sưng ở bụng hoặc vùng chậu không? Bạn có thấy đầy bụng và không ăn
được, cho dù trước đây không ăn nhiều? Tất cả những dấu hiệu này đều
được biết là hay xảy ra ở phụ nữ bị ung thư buồng trứng. Nếu có bất kỳ
dấu hiệu nào như trên, nên đi khám để các bác sĩ kiểm tra buồng trứng vì
loại ung thư này rất khó phát hiện ở giai đoạn sớm. Nếu có thể phát
hiện sớm thì cơ hội có kết quả điều trị tốt sẽ cao hơn.
3. Chảy máu bất thường
Mọi hiện tượng ra máu
bất thường ngoài chu kỳ “đèn đỏ” quen thuộc đều cần được quan tâm. Bạn
cần hiểu rõ về cơ thể cũng như chu kỳ của mình để biết khi nào sẽ đến kỳ
đèn đỏ, bạn sẽ mất bao nhiêu máu và sẽ cảm thấy thế nào. Về cơ bản,
không nên bỏ qua bất cứ tình trạng ra máu bất thường nào ngoài kỳ đèn
đỏ. Ví dụ, nếu chu kỳ của bạn vốn dĩ rất đều, nhưng đột nhiên trở nên
lộn xộn, hoặc chu kỳ thông thường rất nhẹ nhàng, nhưng đột nhiên có
những kỳ bạn mất rất nhiều máu và rất đau, thì đó là những bất thường
cần đi khám. Những triệu chứng khác có thể đi kèm với tình trạng ra máu
bất thường là khí hư có mùi khó chịu, ra máu sau khi quan hệ hoặc có máu
trong nước tiểu. Tất cả những dạng chảy máu bất thường này đều cần được
kiểm tra vì chúng có thể là những dấu hiệu của ung thư cổ tử cung hoặc
ung thư tiết niệu.
Chảy máu cũng có thể
bắt nguồn từ đường tiêu hóa hoặc các phần của hệ tiết niệu, như bàng
quang hoặc thận. Nếu thấy có máu trong nước tiểu hoặc trong phân, thì có
thể do nhiều nguyên nhân, như bệnh trĩ, hoặc máu từ âm đạo, nhưng cũng
có thể là dấu hiệu của ung thư bàng quang, thận hoặc đại trực tràng, vì
thế nên đi khám bác sĩ để loại trừ.
Ung thư bàng quang,
thận hoặc đại tràng cũng có thể gây ra những triệu chứng như thay đổi về
đại tiểu tiện. Nên chú ý nếu thấy có dấu hiệu hoạt động bất thường của
ruột và bàng quang, như táo bón, tiêu chảy hoặc đau bụng liên tục. Đi
tiểu nhiều lần hơn, hoặc đau trong khi đi tiểu hay đi ngoài, cũng là
những dấu hiệu cần để ý.
Cuối cùng, nếu ho ra máu quá một lần, bạn cần đi khám ngay.
4. Thay đổi ở ngực
Mọi người phụ nữ đều
cần biết rõ về bộ ngực của mình và cần tự kiểm tra ít nhất một lần mỗi
tháng để phát hiện những u cục hoặc những thay đổi khác trong mô vú,
trên bề mặt da cũng như trên và xung quanh núm vú. Cần đi khám ngay nếu
thấy da trên vú đỏ và dày vì đây có thể là dấu hiệu của ung thư vú dạng
viêm, là dạng ung thư vú rất hiếm gặp nhưng rất ác tính. Da nổi ban đỏ,
bong vảy hoặc ngứa kéo dài vài tuần cũng cần được kiểm tra. Những thay
đổi trên bề mặt da cũng bao gồm sưng, lõm (lúm đồng tiền), nhăm nhúm
hoặc những nốt sần sùi. Cũng cần quan sát đầu núm vú và tìm những thay
đổi bất thường về hình thức. Nếu núm vú đột nhiên tiết dịch (khi không
nuôi con bú), bị bẹt ra, nhô lên hoặc tụt xuống (ngược với bình thường),
thì tốt nhất là đi khám bác sĩ chuyên khoa phụ sản ngay.
5. Thay đổi ở da
Những thay đổi về kết
cấu da, mụn cơm, nốt ruồi hoặc sạm nám, đều có thể là những dấu hiệu của
ung thư da. U hắc tố là loại ung thư da phổ biến và có triệu chứng
giống như những nốt trên da thay đổi bất thường về màu sắc, kích thước,
hình dạng hoặc bờ mép. Nếu có một số nốt trên da trông có vẻ “buồn cười”
hoặc khác với màu da bình thường thì nên đi khám. Cũng cần để ý những
thay đổi của nốt ruồi hoặc mụn cơm, như to nhanh hơn, mọc lông, thay đổi
về màu sắc hoặc hình dạng. Cảnh giác nếu đột ngột bị chảy máu ở da hoặc
bong vảy quá nhiều. Hãy quan sát những thay đổi này trong một hai tuần
và nếu vẫn không thấy cải thiện thì nên đi khám.
6. Nuốt khó và thường xuyên bị khó tiêu
Nếu thấy rất khó nuốt
thức ăn và có cảm giác như thức ăn luôn mắc ở cổ họng mỗi khi ăn, thì
cần cảnh giác, vì đây có thể là triệu chứng của ung thư thực quản hoặc
ung thư họng. Khó tiêu liên tục, không liên quan tới thai nghén hoặc
những lý do rõ ràng khác, cũng là dấu hiệu báo động. Nếu thường xuyên
cảm thấy buồn nôn, khó chịu hoặc cảm giác nóng ở vùng bụng trên, hoặc
nôn ra máu, thì đó là những dấu hiệu sớm của ung thư thực quản, dạ dày
hoặc ung thư họng.
7. Đau, sốt hoặc ho dai dẳng
Đây là 3 triệu chứng
phổ biến và mơ hồ nhất gặp trong rất nhiều bệnh. Cực kỳ khó biết được
chúng là do ung thư hay là do một bệnh nào khác, nhưng cũng không được
coi thường. Đau không rõ nguyên nhân, dù ở chỗ nào của cơ thể, cũng có
thể là dấu hiệu của ung thư. Nếu đau dai dẳng qua một thời gian, và
không thể lý giải được bằng vết thương hay bệnh nào khác, thì cần đi
khám bác sĩ và mô tả tình trạng đau càng cụ thể càng tốt. Hãy để ý thời
gian đau xuất hiện, kiểu đau và điều gì làm đau trầm trọng thêm.
Sốt thường là dấu hiệu
của một nhiễm trùng, như cúm, nhiễm vi rút và nhiễm khuẩn, nhưng nó cũng
có thể báo hiệu một số loại ung thư. Hội Ung thư Mỹ cho biết sốt là một
trong những triệu chứng xảy ra với ung thư máu giai đoạn sớm như bệnh
bạch cầu hoặc bệnh lympho. Tất nhiên là không cần chạy ngay đến chỗ bác
sĩ mỗi khi bị sốt. Điểm quan trọng là nếu sốt kéo dài và không giải
thích được thì cần đi khám, chứ không được bỏ qua.
Ho kéo dài (quá 3 hoặc 4
tuần) không liên quan tới cảm lạnh hay cúm, cũng cần được để ý. Nếu
nghi ngờ ung thư phổi, nhất là ở người nghiện thuốc lá, bác sĩ sẽ khám
họng, kiểm tra chức năng phổi và yêu cầu chụp X quang.
8. Sưng hạch
Hạch lym pho nằm ở cổ,
nách và bẹn. Thông thường các hạch này có thể hơi to nếu bị nhiễm trùng
và sẽ nhỏ đi khi nhiễm trùng được điều trị hoặc khỏi hẳn. Tuy nhiên, nếu
hạch vẫn to dần lên trong hơn 1 tháng, hoặc tạo thành những khối không
hết hẳn và không liên quan tới nhiễm trùng, thì nên cảnh giác với khả
năng ung thư, như ung thư máu và ung thư hạch.
9. Thay đổi và loét ở miệng
Nếu có hút hoặc sử dụng
thuốc lá, thì nên để ý các dấu hiệu của ung thư miệng. Triệu chứng bao
gồm những mảng trắng ở niêm mạc miệng, những chấm trắng trên lưỡi, hoặc
mụn loét trên môi hoặc trong miệng. những nốt loét ở da và vùng sinh dục
không liền, hoặc gây bầm tím hay chảy nhiều máu, cần được bác sĩ kiểm
tra.
10. Mệt mỏi và suy nhược
Cuối cùng, triệu chứng
tiềm ẩn của bệnh ung thư nhưng lại dễ bị bỏ qua nhất chính là mệt mỏi.
Mệt mỏi là triệu chứng quá thường gặp trong rất nhiều tình trạng đến mức
không thể kết luận rằng đó là do ung thư gây ra. Tuy nhiên, mệt mỏi do
ung thư có lẽ sẽ không giống với sự mệt mỏi sau một ngày làm việc. Nó
khiến bạn cảm thấy kiệt sức ngay cả khi đã nghỉ ngơi đầy đủ hoặc không
hề gắng sức chút nào. Mệt mỏi kéo dài, không hết khi nghỉ ngơi và có thể
đi kèm với tình trạng suy nhược không giải thích được.
Tất cả 10 triệu chứng
và dấu hiệu đượcmô tả ở trên đều là những chỉ báo khó thấy và mơ hồ về
một bất ổn nào đó. Không dễ phân biệt các triệu chứng của ung thư và
không nên hoảng hốt chỉ vì đột ngột có một cái nốt ruồi ở cánh tay hay
cảm giác mệt mỏi đôi chút. Chỉ cần nhớ rằng nếu những triệu chứng này
tồn tại dai dẳng hoặc xuất hiện mà không vì một lý do nào, thì cần bày
tỏ mối băn khoăn của mình với bác sĩ. Có thể đó chỉ là nỗi lo lắng vô
ích, nhưng đó cũng có thể là cách cứu sống tính mạng của bạn.
Cẩm Tú
Theo Asiaone